Türkiyənin tarixi kəndləri vazkeçilməz istirahət və gəzinti yeridir
BAYRAQDAR MEDİA – Hər il Türkiyəyə səfər edən turistlərin sayı durmadan artır. Son iki ilin statistikasına görə Türkiyəyə səfər edən turistlərin 30-40 faiz artıb. Dünya turizmçiləri hesab edir ki, hələ də Türkiyədə kəşf edilməyən cənnətə bənzəyən çoxsaylı ərazilər mövcuddur.
Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansından (TGA) BAYRAQDAR MEDİA-ya verilən məlumatda belə deyilir.
Qeyd edilir ki, Türkiyə təbii gözəllikləri ilə zəngindir. Həm də Türkiyədə tarixi özündə yaşadan, turistlərin olan kəndlər var. Bu kəndləri adətən bir nağıl kəndi də adlandırırlar.
İzmirdəki Birgi köyü “2022-ci ilin ən yaxşı turizm kəndləri” siyahısında yer alıb
Məlumata görə, Dünya Turizm Təşkilatının “2022-ci ilin ən yaxşı turizm kəndləri” siyahısında yer alan Birgi kəndi İzmirdən 120 kilometr uzaqlıqdadır: “Əsrlər boyu ən böyük yaşayış məntəqələrindən biri olan Birgi, kənd təsərrüfatı, dəri, ipək istehsalı və toxuculuq kimi müxtəlif iqtisadi fəaliyyətləri ilə tarixi İpək Yolu üzərində mühüm ticarət mərkəzinə çevrilmişdir. UNESCO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxil olan Birgi bu günə qədər özünəməxsus ənənəvi memarlıq fakturasını qoruyub saxlayan nadir yaşayış məskənlərindən biridir”.
Vurğulanır ki, köşkləri, məscidləri, məqbərələri, mədrəsələri, hamamları, fəvvarələri və bir çox başqa əsəri ilə Şahzadəlik dövründən başlamış və günümüzə qədər gəlib çatmış bir çox qeydiyyatdan keçmiş tikililərə malikdir: “Şəhərdə ənənəvi memarlıq fakturasını ən yaxşı şəkildə əks etdirən iki bina; Daha çox taxta ornamentli mehrab və minbəri ilə dövrünün ən uğurlu nümunələrindən olan Ulu məscidi və taxta işlənməsi ilə diqqət çəkən Çakırağa malikanəsi var”.
Muğla Boğaziçi köyü hər kəsi heyran edir
TGA-nın məlumatına əsasən, Boğaziçi Köyü Bodrum yarımadasının şimalında, Güllük körfəzinin güneyində, dar və dərin körfəzin (Varvil) əmələ gətirdiyi kiçik yarımadada təpədə yerləşir: “Boğaziçi kəndinin mifoloji adı Bargiliyadır. Bargylia sözünün eramızdan əvvəl 2000-ci illərdə luvi dilindən və ya eramızdan əvvəl 1000-ci illərdə Karian dilindən gəldiyi, “yüksək yer” mənasını verdiyi düşünülür”.
Bildirilir ki, Boğaziçi köyü Tuzla sulaklığı qış aylarında köçəri quşlara ev sahibliyi edir: “380 hektarlıq ərazidə qidalanan quş növləri arasında qutanlar ilk sırada gəlir. Boz ördək, ağcaqayın, ördək, macar ördəyi, ördəyi, qarğıdalı, flaminqo, qaz və su quşlarına da tez-tez rast gəlinən quş növləridir. Gecəsini balıqçılıqla təmin edən Boğaziçi kəndi özünəməxsus təbiəti və dənizi ilə Milasın yay turizmi üçün məşhur qəsəbələrindən biridir”.
Bursanın Cumalıkızık köyü də geri qalmır
Qeyd edilir ki, Osmanlı mülki memarlığının ən möhtəşəm kənd yaşayış məntəqəsini günümüzə daşıyan Burasnın Cumalıkızık köyü 2014-cü ildə UNESCO-nun Dünya İrs Siyahısına daxil edilib.
Məlumata görə, “Kızık” Uludağın quzeyində sıldırım dağətəyi və dərələr arasında qalmış yerli kəndlərə verilən addır: “Cumalıkızık, insanların birlikdə gedib cümə namazı qıldığı kənd olduğu üçün adını Kızık kəndlərindən almışdır. Tarixi evləri və təbiəti ilə gözəl vaxt keçirə biləcəyiniz Cumalıkızığa getdiyiniz zaman Cumalıkızık Etnoqrafiya Muzeyi və İncəsənət Evini ziyarət edə, 18, 19 və 20-ci əsrlərə aid müxtəlif yerli əşyaları görə bilərsiniz”.
Aydına gələnlər mütləq Eski Doğanbəy köyünə baş çəksinlər
Məlumataq əsasən, Eski Doğanbəy kəndi Aydının Sökə mahalından 30 kilometr aralıdadır: “Yunanca otaq mənasını verən “Domatia” adı ilə qurulan kənd zamanla “Eski Doğanbəy” adını almışdır. Dilek (Mykale) dağının ətəyinə söykənən Eski Doğanbəy kəndi Qurtuluş Savaşı zamanı əhali mübadiləsi nəticəsində Yunanıstana köçən yunanlardan miras qalmış kənddir”.
Qeyd edək ki, kənddəki iqamətgahlar, mağazalar, xəstəxanalar, fəvvarələr kimi tikililər son Osmanlı dövrünün memarlıq xüsusiyyətlərini əks etdirir. Xüsusilə memarlıq teksturası ilə böyük diqqət çəkən kəndin daş evləri, dar küçələri, təbii gözəllikləri görməyə dəyər”.
Qədim məskən Kayaköy
Məlumatda o da bildirilir ki, Fəthiyənin 8 kilometr güneyində yerləşən və qədim zamanlarda Karmylassos kimi tanınan Kayaköyün tarixi filoloji məlumatlara görə eramızdan əvvəl 3 min illərə gedib çıxır: “Kənddəki yamacdakı tikililərin hamısı Osmanlı İmperiyasının son dövrlərində məskunlaşmış yunanlar tərəfindən tikilmişdir. Türkiyə Cümhuriyyətinin yarandığı illərdə Batı Trakyada bölgədə yaşayan yunanların türklərlə mübadilələri nəticəsində kənd boşaldılmış, tikililərin taxta qapı, pəncərə və üzlük sistemləri təbii amillərin təsirindən dağıdılmışdır”.
Kənddə hər birinin sahəsi 50 kvadratmetrdən çox olmayan, mənzərə və işıq baxımından bir-birinə mane olmayan, aşağı mərtəbələrində ümumiyyətlə zirzəmi olan ikimərtəbəli evlər var: “Evlərin girişində damdan yağış sularının yığıldığı yeraltı sisternlər var. Ərazidə evlərdən əlavə çoxlu kilsələr, iki böyük kilsə, məktəb binası və gömrük binası var. İsti yay aylarında belə sərin olan kənd tarix və təbiətsevərlərə unudulmaz təcrübələr təqdim edir”.
Burdur gölünün mənzərəsindən həzz alına bilən ərazi- Kuyucak köyü
Məlumata əsasən, Isparta şəhər mərkəzinə 50 kilometr məsafədə olan Kuyucak kəndi Isparta Süleyman Dəmirəl Hava Limanına 25 kilometr, Antalya-İstanbul şossesinə isə 10 kilometr məsafədədir”
Məlumata görə, kənd yüksək mövqeyi ilə dir. Kuyucak kəndində 5000 dekar sahədə yetişdirilən lavanda Türkiyə istehsalının yüzdə doxsanını təşkil edir. İstehsalçının yaşlandıqdan və ya məhsul yığdıqdan sonra qurudularaq satışa təqdim etdiyi lavanda çiçəkləri fabriklərdə emal edilərək krem, sabun, yağ, odekolon kimi məhsullara çevrilərək istehlakçılara çatdırılır. Lavanda çiçək açdıqda, bənövşəyi sahələr fotoqrafiya üçün uyğun sahələrdir. Bu müddət ərzində kənddə və ətrafda lavanda qoxusunun müşayiəti ilə piyada gəzə, velosiped sürə və ya yerli ləzzətlərdən dada bilərsiniz”.
Antik dövrdə Sinasos adlanan Mustafapaşa
Nəhayət o da qeyd edilir ki, Nevşehirin Ürgüp mahalından 5 kilometr güneyində yerləşən və Antik dövrdə Sinasos adlanan Mustafapaşa tarixi evləri ilə füsunkar bir kənddir: “Mustafapaşa kəndi 2021-ci ildə Dünya Turizm Təşkilatı tərəfindən “Ən yaxşı turizm kəndi” siyahısına daxil edilib. Mustafapaşa kəndinin qərbində İhlara vadisini xatırladan Qomeda vadisi yerləşir. Kəndin yaxınlığında yerləşən Dəmsə bənd gölü şam ağacları ilə örtülmüş istirahət zonasıdır.Kapadokya İncəsənət və Tarix Muzeyi (Körpə Muzeyi), Eleni və Vaslios kilsələri kənddə ziyarət edilə bilən yerlər arasındadır”.
Bu gözəllikləri görmək, tarixlə baş-başa qalmaq üçün mütləq bu yerləri ziyarət etmək lazımdır. Hər il yüzminlərlə turistin ziyarət etdiyi bu qədim əsrarəngiz məkanlar türk mədəniyyətinin bir parçasıdır.
