Son yeniləmə: 30 Avqust 2024 10:22
Dr. Kürşat ÇAVUŞOĞLU – Irak Türkmen Gazeteciler Cemiyeti Dış İlişkiler Sorumlusu
BAYRAQDAR MEDİA – Irak Türkmeni olan Sinan Said Kerkük’ten Bakü’ye 1959’da Azerbaycan Radyosu Arapça bölümüne Irak devleti tarafından resmi olarak radyo sunucusu olarak gönderilir. Bir zaman sonra Bakü ona vatanı gibi gelir. Sinan Said, Azerbaycan Radyosu Arapça bölümünde 11 yıl çalıştıktan sonra Irak’a döner. Kerküklü Sinan Said’in yakın dostu, sırdaşı Nahid Hacızade hatıralarında “Evlerinin Önü Yonca” türküsünün varoluş tarihini şöyle anlatır:
“Ona (Sinan Said’e) iki odalı ev vermişlerdi. “Intourist”ten kendi evine taşınmıştı. “Volga” arabasi alması da onu çok sevindirirdi.
Genel redaktörümüz hep söylerdi: “Sinan Said’i gözden kaçırma. Gariptir, ondan ayrılma. Her akşam ona git. İstersen, onunla da kalabilirsin. Bekar adamsın. İkiniz de sıkılmazsınız “.
Akşamları Sinan Said çay yapardı. Bu zaman o, dudakaltı tatlı, biraz da hüzünlü türküler okurdu. Bir parçası kulağımda seslendi:
Evlerinin önü yonca
Yonca kalkmış dam boyunca
Boyu uzun, beli ince
Ninne, yavrum, ninne
Esmer yavrum, ninne
Ninne, ninne
O türküyü bitirmeden yalvardım:
-Sinan, gadan alım, bir de oku!
Bir kere dedim:
-Sinan, gel bu türküyü filme yazdır, herkes dinlesin. Biz ölüp gideceğiz, izin ver, türkü hatıra kalsın, yaşasın.
Sinan Said:
-Beyim, sen ne konuşuyorsun? Ben sunucuyum, gülerler bana. Sen bir görsen, duyaydın, Bağdat’ta, Kerkük’te bu türküyü nasıl okuyorlar? Onlardan sonra benim okumam gülünç görünür.
-Görünmez, efendim, görünmez. Kendin de görürsün ki, senin sesin herkesin kalbini titretir.
Sinan Said gülümsedi:
-Beyim, belki de böyle yapalım. Sen bana bir şarkıcı kadın bul, biz düet okuyalım. O zaman başka türlü seslenir bu türkü.
Ben çok isimler söyledim, Rübabe Muradova, Şövket Elekberova, Sara Gedimova, Flora Kerimova… Daha kimler, kimler…
Sinan Said de bu şarkıcıları tanıyordu. Ancak hiçbiri yüreğinden haber vermedi.
Bir gün nerdense geliyorduk. Radyoda bir konser çalışması yapılıyordu. Solist ise Nermine Memmedova idi. Sinan Said benim kolumdan tuttu, “buldum, buldum. Bu hanım okuyabilir “Evlerinin önü yonca”yı. Kendisi de iyi okur” dedi.
Ben Nermine hanımı Sinan Said’le tanıştırdım. Çok sevinse de Nermine hanım bu türküyü okumak istemedi, “ben bu lehçe ile böyle tatlı okuyamam”, dedi.
Ancak nasıl olduysa kabul etti. Çalısmalar başlandı. Kerküklü Sinan Said de, Nermine hanım da bu türküye yürekten bağlandılar. Bu türkü yürekten ancak bu kadar güzel söylenebilirdi. Son olarak birkaç şarkı hazır bulundu.
Sinan Said dedi:
-Bunları Kerkük hoyratları, daha doğrusu, Kerkük Türküleri adıyla verelim. İzin verin, bu adla da yaşasın “Kerkük Türküleri”.
O zamandan beri bu türküler yaşıyor, seviliyor, yürekleri titretiyor. Nermine Memmedova ve Sinan Said bu türküleri seslendirince herkes kulak verir.
Onların birlikte okudukları ve hafızalardan silinmeyen “Evlerinin Önü Yonca”, “Hergün Akşam Olu Dallam”, “Altun Üzük Yeşil Kaş” ve diğer türküleri “Kerkük Türküleri” adı altında yazılır.
12 Haziran1991 yılında Sinan Said, altı yıl sonra 27 Mart 1997 yılında ise Nermine Memmedova vefat etti. Ama onların seslendirdikleri bize hatıra kalan Türküleri, tüm Türkçe konuşan halklar tarafından sevile-sevile dinleniyor ve bu unutulmaz eserler dilden dile yayılıyor.
Sinan Said kimdir?
Sinan Said, 1934 yılında Kerkük’te doğdu, ilkokul ve ortaokulu Kerkük’te bitirdi. Daha sonra Öğretmenler Enstitüsüne girerek 1952 yılında resim öğretmeni olarak mezun oldu. Aynı yıl Kerkük Kalesi’nde bulunan “Tahire” ilkokulunda öğretmen olarak göreve başladı. Daha sonra “Garbiye” ortaokuluna atanarak 1959 yılına kadar görevini orada sürdürdü. Şubat 1959 yılında Bağdat Radyosu Türkmence bölümü açıldıktan sonra Radyoda Spiker olarak göreve başladı. Bağdat radyosu Türkmence bölümünde kısa bir süre çalıştıktan sonra 1959 yılında Azerbaycan Radyosu Arapça bölümünde çalışmak için Irak devleti tarafında resmi olarak gönderildi.
Sinan Said Bakü’de çalıştığı sırada aynı zamanda okuduğu Gazetecilik Fakültesinde daha öğrenciyken kendisi gibi ressam olan Azerbaycanlı Hanımefendi Raide Bağırkızı ile 1963 yılında hayatını birleştirdi. Evliliğinden 1964 Bakü doğumlu Ümit adında bir erkek çocuğu ve 22 Ekim 1966 Bakü doğumlu Emel adında bir kız çocuğu oldu.
Sinan Sait ve Nermine Memmedova`nın düet yaptığı Kerkük Türküleri
Azerbaycan’da bulunduğu dönemlerde Azerbaycan’ın meşhur kadın sanatçılarından Nermine Memmedova ile Bakü Devlet radyosunda tanıştıktan sonra onunla bir takım Kerkük türkülerini düet yaparak banda almıştır. Bu türküler hala Azerbaycan radyosundan “Kızıl Fon”da arşivde inayetle tutulmaktadır. Güzel bir sesle ve hevesle ifa edilen bu Türküler her platformda övgü ile yayınlanıp ve Sinan Said ile Nermine Memmedova’nın güzel seslerinde bahsedilmektedir. “Evlerinin Önü Yonca”, “Hergün Akşam Olu Dallam”, “Altun Üzük Yeşil Kaş” ve diğerleri…
Sinan Said ve Nermine Memmedova – “Evlerinin Önü Yonca” Türkü Sözleri
Evlerinin ögü yonca
Yonca kalkmış dam boyunca, dam boyunca
Boyu uzun, beli ince
Ninne, yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
Boyu uzun, beli ince
Ninne, yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
Evlerinin ögü lale
Saki doldur ver piyale, ver piyale
Yoldaş olağ düşek yola
Ninne, yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
Yoldaş olağ düşek yola
Ninne, yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
Evlerinin ögü darçın
Felek koymur gözüm açım, vallah açım
Seni alıb hara kaçım?
Ninne yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
Seni alıb hara kaçım?
Ninne, yarım, ninne
Esmer yarım, ninne
Ninne, ninne
