BAYARQDAR MEDİA – Qardaş Türkiyə təbiəti, musiqisi, tarixi yerləri kimi mətbəx mədəniyyəti ilə də xarici turistlərin diqqətini cəlb edir. Belə mətbəx nümunələrindən biri də Kayseri yağlamasıdır.
Kayseri yağlaması və ya qısaca “Şebit” Türkiyənin Kayseri bölgəsinə xas olan ətli və xəmirli bir xörək növüdür. Bu ləzzətli yemək “filo xəmir”dən hazırlanan çörəklərin, yağlı qiymə qarışığı ilə yumşaldılaraq üst-üstə yığılması ilə hazırlanır. Adətən sarımsaq və qatıqla servis edilir.
Şebit yağlaması böyük qabda hazırlansa da, boşqaba qoyulmuş yumru çörəklərin arasına qiymə və ət qoyularaq hazırlanır. Yağlı yeməyin reseptinə keçməzdən əvvəl bu yeməyin yarandığı bölgənin, yəni Kayseri bölgəsinin tarixindən danışaq.
Kayseriyə gəlincə, Türkiyənin Azərbaycandakı səfirliyindən verilən məlumata görə, “Kayser” və ya “Sezar” İslam ölkələrində Roma və Şərqi Roma (Bizans) imperatorlarına verilən Sezar (yun.kaisar) titulunun formasıdır: “Mehmetdən başlayaraq Osmanlı türk sultanları rəsmi rütbələri arasında “Kayser-i Rum” (Yunanca Kayser) titulundan istifadə edirdilər. Kayserinin köhnə adı “Mazaka”, daha sonra “Eusebia” idi. Ərəblər bu yerdən “Sezariye” kimi istifadə edirdilər. Şəhər VII əsrdə ərəb qoşunları tərəfindən fəth edildikdən sonra indiki adını almışdır. Bu adın “Kayseri” kimi tələffüzü də bu dövrdə başlamışdır. Bu şəhər Roma İmperiyasının nəzarətinə keçdikdən sonra imperator Tibetius bu şəhəri qurmuşdur. Ögey atası və sələfi Augustusun xatirəsinə, latınca “imperator şəhəri” mənasını verən “Kayzerea” (Sezaria, Caesarea) adlandırılmışdır. Zamanla “Kaysera” adı ilə tanınmağa başladı. Türklərin bu şəhəri fəth etməsindən sonra “Kayseri”adlandırılmağa başladı”.
Məlumata əsasən, Roma (Bizans) dövründə Kayseri bölgəsinin tarixini araşdırarkən, Şebit yağlamasının oxşar lazanya ilə əlaqəsi olub-olmaması sualı ortaya çıxır: “İlk baxışdan, laylı olması və hər iki xörəyinüstünə qiymə mal əti və pomidor qoyulması istisna olmaqla bu xörəklərin çox da ortaq cəhətləri yoxdur. Lazanya beşamel sousu, bolonez sousu, pendir, təzə və nazik qaynadılmış makaron xəmiri arasında tavada bişirilir. Şebit yağlamasında maya ilə bişmiş nazik çörək arasına qiymə ət qarışdırılaraq hazırlanır. Roma İmperatorluğunun eyni və ondan əvvəlki dövründə, təsirinin Anadoluda rahatlıqla görülə biləcəyini nəzərə alsaq, Şərqi Roma-Bizansın tamamilə dağılmasından əvvəl nazik xəmirdən hazırlanmış və qat qat olan Şebit yağlamasının və lazanyanın “qohum” olduğunu deyə bilərik”.
Onu da qeyd edək ki, bu ləziz yeməyi ev üsulunda da hazırlamaq mümkündür.
