Son yeniləmə: 6 Yanvar 2023 19:37

Nəsihə GUMARQIZI, bayraqdar.info üçün özəl

Оригинал статьи на русском внизу

Bayraqdar.info – Mən Bakıya “Qarabağ. Evə uzun bir yol” adlı kitabımın təqdimatı üçün gəlmişdim. Kitabı Azərbaycanın 2020-ci ildəki Vətən müharibəsində qələbəsinə həsr etmişəm. Bu, mənim Azərbaycan xalqına bir hədiyyəmdir.

…Eşitmişdim ki, Qarabağda bir qazax balası da savaşıb. Lakin onun harada dəfn edildiyini bilmirdim. Sosial medianın fəal istifadəçisi kimi, Daniyar Qasımovun bir paylaşımına rast gəldim. Daha sonra Yermek Zaulaulının paylaşımı çıxdı qarşıma. Orada deyilirdi ki, 28 il sonra Yerbol Barımbetov adlı bir qazax balasının dəfn edildiyi yer tapılıb.

Dəfn yerini öyrənincə, dərhal ora yollandım. Yerbolun məzarını tapdım və dərhal da gözlərimdən sel kimi yaşlar axdı… Orada nə qədər belə dayandığımı deyə bilmərəm. Bu vaxt ərzində bir molla da yaxınlaşdı. Ondan mərhum üçün Quran oxumağı xahiş etdim.

Qəbrin üstünə qərənfillər düzülmüşdü. Doğma idilər. Qəbristanlıqda işləyən bir qadının dediyinə görə, Yerbolun qəbri üstünə silahdaşları gəlir tez-tez. Qadın onu da dedi ki, sabah saat 12-də Yerbolun yaxınları da qəbir üstünə gələcək.

…Yermek və Daniyarla Facebook-da yazışaraq bilgini dəqiqləşdirdim.

Artıq növbəti gün – aprelin 20-də mən yenidən buraya gəldim. Gəldim ki, Yerbolun doğmalarını və silahdaşlarını görüm, onların dilindən bu igid qazax balası, onun qəhrəmanlıqları haqqında eşidim.

20 aprel 1994-cü il – igid qazax balası Yerbolun həlak olduğu gündür. O, desant, kəşfiyyatçı olub. Qazaxıstanın Cambıl vilayətindən gələrək Qarabağ uğrunda canını fəda edib Yerbol.

…Qazaxıstandan onun doğmaları – Nurbol və Yermek də gəlmişdi. Yerbolun doğma kəndindən bir ovuc torpaq da gətirmişdilər. Qəhrəmanın xatirəsini yad etmək üçün silahdaşları, döyüş yoldaşları da gəlmişdi.

Yerbol Azərbaycan xalqı ilə birlikdə torpaqları Ermənistanın işğalından azad etmək uğrunda şəhid olmuş qazax balasıdır.

Bir qazax balasını Qarabağa gəlib savaşa qatılmağa vadar edən nə idi görəsən? Hər kəs belə bir sual verir. Mən düşünürəm ki, səbəb təkdir: gənc qazaxın ürəyi başqasının əzablarını özününkü sayıb və onun türk kökəni də öz sözünü deyib. Eyni zamanda Azərbaycan xalqına münasibətdə vətənpərvərlik və qardaşlıq da öz rolunu oynayıb.

…Almatı yaxınlığındakı Qapçaqay desant qoşunlarında hazırlıq keçmiş Yerbol könüllü şəkildə Azərbaycana gəlib. Hərbi komissarlıq onu təxribat-kəşfiyyat qrupuna göndərib. Yerbol fiziki və mənəvi cəhətdən hazırlıqlı olub. Güclü, cəsur olub o. Əla hərbi hazırlığıyla döyüş əməliyyatlarında özünü yaxşı yöndən göstərib və silahdaşları üçün örnək olub Yerbol. O illərdə hələ Sovet (əslində Rusiya) Ordusu da vardı. Lakin əsgər və zabitlərin bu əməliyyatlara qoşulması yasaqdı. Ona görə də arzu edən ürəyinin səsi ilə – könüllü qoşulurdu bu hərəkata.

Qardaşları deyir ki, Yerbol 1974-cü il iyulun 1-də anadan olub. Lakin qəbir daşında 1972-ci il yazılıb. Gənc yaşda şəhid olub, Qarabağ tarixində silinməz iz buraxıb. Eyni zamanda doğmalarının, silahdaşlarının, dostlarının və bütün Azərbaycan xalqının qəlbində.

İndi – Yerbolun şəhid olduğu xatirə günündə Şəhidlər Xiyabanına silahdaşları, komandirləri, siyasi rəhbəri, qərargah rəisi, media təmsilçiləri – Aida Eyvazlı, Qazaxıstanın Azərbaycandakı səfirliyinin nümayəndələri, hərbi attaşe gəlib. Qan rəngindəki al qərənfillər Yerbolun soyuq məzarı üzərinə düzülür. Qardaşları Qazaxıstanın bayraqlarını gətiriblər. Onlar o bayraqları Yerbolun başı üzərində yüksəldirlər…

Bütün silahdaşları Yerbolu xatırlayaraq onun haqqında sevgi və qürurla danışırlar. Aradan 28 il keçib. Lakin hələ də onu xatırlayır və sevirlər.

Yerbol bir hərbi qardaşlıq körpüsüdür. O, qardaş ölkələr arasında dostluq və həmrəylik örnəyidir. Bu qazax balası türk dünyasının düşmənləri və işğalçılar üzərində zəfərin rəmzidir.

…Mən göz yaşlarımı tuta bilmədim heç. Yerbolun artıq dünyasını dəyişmiş ata-anası öz igid oğullarından nigaran gediblər bu dünyadan.

Yerbolun qardaşları Qazaxıstana – Cambıl vilayətinə qayıdacaqlar. Öz evlərinə gedib onun haqqında danışacaqlar. Azərbaycanda ona olan sevgi, hörmətdən söz edəcəklər. Onlar minnətdarlıq hissi ilə dolu Azərbaycan xalqının Yerbolun məzarını necə ziyarət etdiyindən söhbət açacaqlar.

Yerbolun qardaşı Nurbol onun məzarı üzərindən bir ovuc Azərbaycan torpağını götürdü ki, Qazaxıstana aparsın. Yerbola qəhrəman adı, orden və medallar verilməyib. Yalnız böyük Heydər Əliyev tərəfindən şifahi təşəkkür edilib. Lakin bu, önəmli deyil. Çünki o vaxtlar heç kim belə şey haqqında düşünmürdü. Tək bir məqsəd vardı: düşməni qovub torpaqları işğaldan azad etmək. Ki, Azərbaycan xalqı geri dönüb evində rahat yaşaya bilsin.

Mən bir türk qadını, ana, Qazaxıstan vətəndaşı olaraq igid Yerbolla qürur duyuram. O, bizim qəhrəmanımızdır. O, bizim türk dünyamızın oğludur.

Sonda bizim Yerbola göstərilən diqqətə görə bütün silahdaşlarına, jurnalistlərə, Azərbaycan xalqına ürəkdən təşəkkür edirəm. Təşəkkür edirəm ki, onun doğmalarını tapıblar, qəhrəmanlıqlarını unutmayıblar! Ümid edirəm ki, bu tarixi fakt diqqətsiz qalmayacaq. Mən onun haqqında kitab da yazacağam. Bu isə bir qazax oğlunun Azərbaycanla bağlı tarixçəsinin yeni səhifəsinin başlanğıcıdır.

Bakı, 20 aprel 2022

Qeyd: Yazı rus dilindən bayraqdar.info tərəfindən tərcümə edilib.

Müəllif haqqında: Nəsihə Gumarqızı Kenjina Qazaxıstan Respublikasının fəxri vətəndaşı, ictimai xadimdir. O, həm Qazaxıstan, həm də Azərbaycanda Jurnalistlər Birliyinin üzvüdür. Müəllif Azərbaycanla, özəlliklə də Qarabağla bağlı yazdığı kitablarla tanınır. Onun kitabları artıq M.F.Axundov ad. Azərbaycan Milli Kitabxanasının e-fondunda da əlçatandır.

=================================

Отголоски Карабаха 28 лет спустя…

Bayraqdar.info – Я приехала в Баку для презентации своей книги «Карабах.Долгая дорога домой», которую написала в честь Победы в Отечественной войне 2020 года.Это мой подарок азербайджанскому народу. По рассказам слышала, что здесь в Карабахе воевал казах.Но не знала где похоронен. Как активный пользователь социальных сетей ,вдруг наткнулась на пост Данияра Касымова, затем Ермека Заулаулы о том, что через 28 лет нашли захоронение Ербола Барымбетова. Узнав место захоронения, я сразу поехала. Нашла его надгробную плиту и сразу навзрыд залилась слезами… Не могу сказать ,сколько я так простояла, подошёл мулла. Я попросила его почитать Коран.

Там лежали гвоздики, уже были родные. По информации работницы кладбища , узнала, что к нему приходят однополчане. И сказала, что придут завтра в 12 час. родные. Наладив переписку с Ермеком и Данияром в Фейсбуке, уточнила эту информацию. И вот на второй день, 20 апреля я вновь пришла сюда, чтобы увидеть родных и однополчан Ербола, услышать из их уст о нём, о его подвиге.

20 апреля 1994 года – день гибели казахского парня, десантника- разведчика, уроженца Джамбульской области, отдавшего свою жизнь в борьбе за Карабах – Ербола Барымбетова. Приехали родные из Казахстана Нурбол и Ермек. Привезли горсть земли с родного села. Почтить память пришли однополчане, боевые друзья. Это был единственный казах-шехид, принимавший участие в освобождении от оккупантов азербайджанские земли вместе с братским азербайджанским народом.

Что побудило казахского парня приехать в Карабах и принять участие в войне? Такой вопрос задают все. Но думаю причина одна – сердце молодого человека приняло чужую боль и сыграли тюркские корни , чувство патриотизма и братства перед азербайджанским народом. Прошедший учебную подготовку в Капчагайских десантных войсках, недалеко от города Алматы, Ербол добровольно приехал в Азербайджан, через военкомат его направили в диверсионно-разведывательную группу. Ербол был физически и морально подготовлен, был сильным, отважным. С отличной военной подготовкой, он показал в боевых операциях себя и был примером для сослуживцев. В те годы была Советская Армия. Не было законов запрета для солдат и офицеров, шли добровольцами по зову сердца.

Ербол родился по словам брата 1 июля 1974 года. Но на надгробной плите высечено 1972 г. Погиб молодым , оставил неизгладимый след в истории Карабаха, в сердцах родных, однополчан, друзей, в памяти азербайджанского народа. И сегодня в день гибели и памяти на Аллее почётного захоронения пришли однополчане, его командиры, политрук, начальнк штаба, представители СМИ Азербайджана Аида Айвазова, представители Посольства Казахстана в Азербайджане, военный аташе. Алые гвоздики цвета крови ложились на холодную плиту Ербола. Братья привезли флажки Казахстана и водрузили над могилой.

Все однополчане вспоминая Ербола, с большой любовью и гордостью рассказывали о нём. Прошло 28 лет, его помнят и любят.

Ербол Барымбетов – это мост военного братства, это пример дружбы и солидарности между братскими странами, это символ Победы над оккупантами и врагами Тюркского мира.

Я не смогла сдержать слёз. Покойные родители Ербола так и не дождались своего храброго сына. Братья уедут в Казахстан, в Джамбульскую область, к себе и расскажут о Ерболе, о любви азербайджанцев к нему, о его могиле, которую в дань уважения и гордости посещают люди…

Брат Нурбол взял горсть азербайджанской земли с могилы Ербола в родной Казахстан.

Ерболу не дали Героя, не дали орден, была устная благодарность от великого Гейдара Алиева. Но не это важно. Тогда не думали об этом, была одна цель и задача-изгнать врага, освободить от оккупации земли, чтоб азербайджанцы могли возвратиться домой и жить мирной жизнью.

Я, как тюркская женщина, как мать, как гражданка Казахстана горжусь отважным Ерболом, он наш герой, он наш сын Тюркского мира.

И от всего сердца благодарю всех однополчан, журналистов, азербайджанский народ за внимание к нашему Ерболу, за то что нашли родных, не забыли его подвиг! И надеюсь этот исторический факт будет замечен. Я напишу о нём книгу. Это уже начало новой страницы истории казахского парня в Азербайджане.

Насиха Гумаркызы Кенжина
Почётный гражданин Республики Казахстан
Общественный деятель Казахстана,
Член Союза журналистов Казахстана
и Азербайджана

г. Баку, 20 апреля 2022 г.