Bayraqdar.info – Yanvarın 15-də Kabarda-Balkar Respublikası Balkar Xalqının Ağsaqqallar Şurası və “Baş Törə” İctimai Birliyinin də daxil olduğu toplantıda balkar xalqına müraciət qəbul edib.
Eyni gündə ictimailəşdirilən müraciət bir çox məqamlarla diqqət çəkir.
Müraciətdə qeyd edilir ki, 2018-ci ildə Rusiya Prezidenti Kabarda-Balkar Respublikasının 100 illik yubileyinin qeyd edilməsilə bağlı fərman verib: “Balkar xalqı ölkə və Respublika rəhbərlərinin günahı üzündən Kabarda adlanan Respublikadan 1944-cü ildən 1957-ci ilə qədər sürgün edilmişdi. Belə olan halda hansı 100 illikdən söhbət gedə bilər?”
Müraciətdə deyilir ki, öz dövlətçiliyindən məhrum olmuş balkar xalqı sürgün dövründə əhalisinin 54 faizini aclıq, soyuq, xəstəliklər və ağır əmək üzündən itirmişdi. Rusiyanın “Repressiya olunmuş xalqlar haqqında” 1991-ci ildə qəbul edilmiş qanunu tam olaraq icra edilməyib. Sürgünə qədər mövcud olmuş Balkar rayonları sonadək bərpa edilməyib. 66 balkar kəndi hələ də xarabalıq şəklində qalır. Balkar torpaqlarının qanunsuz zəbti davam edir. 515 min hektarlıq balkar torpaqlarından yalnız 84 min hektar, yəni 16,4 faizi qalmaqdadır. Rusiya Konstitusiya Məhkəməsinin zəbt edilmiş torpaqların qaytarılmasıyla bağlı qərarı hələ də icra edilmir. Halbuki aradan illər keçib. Hasanya və Ağçay adlı balkar kəndləri Rusiya Federasiyası Konstitusiyasına zidd olaraq Nalçik şəhər dairəsinə birləşdirilib.
Müraciətdə daha sonra qeyd edilir ki, Balkariya hər kəsi heyran qoyub. Ona görə də bu heyrətamiz torpaqlar həmişə bədxahların nəfsini cəlb edib. Kabardanın sabiq rəhbəri Betal Kalmıkov da istisna deyildi. Zamanında o, İosif Stalini Nalçikə dəvət edərək Kabardanın Balkariyaya birləşdirilməsinə çalışıb. Bu isə qanunsuz bir əməl idi. Çünki Balkar Dairəsi və Kabarda Dairəsi Dağlı Respublikasına daxil idi.
“Bu birləşmə bütün anlamlarda balkar xalqının durumunu pisləşdirdi. Faktiki olaraq balkar xalqı öz hüquqlarını qoruma imkanından məhrum edildi. 1922-ci ildəki sözdə birləşmədən bu günə qədər Respublikanın rəhbəri vəzifəsində daim kabardalar olub. Bir dəfə də olsun balkarlara bu imkan yaradılmayıb. Halbuki birləşmə şərtlərinə görə paritet gözlənməli idi. Nəticə də odur ki, Respublikada bir etnosun – kabardaların üstünlüyü təmin edilib, balkarlar isə daim öz üzərlərində aşağılama və hüquqsuzluq hiss ediblər. Bura sürgün cinayəti, balkar torpaqlarının qanunsuz zəbti də daxildir.” Bu sözlər də müraciət müəlliflərinə aiddir.
“Rusiya Konstitusiya Məhkəməsinin qərarları hələ də icra edilmir. Qafqazın köklü xalqlarından biri bu gün müti mövcudluq şəraitində yaşayır. Səbəbsə sözügedən qanunsuz birləşmədir. Halbuki biz kabardalardan fərqli olaraq bu yerlərdə qədimlərdən yaşayırıq və avtoxton xalqıq.
“Kompromislər dövrü keçib. Çünki onlar heç bir problemi həll etməyib. Bizim hər kəsə bu fikri çatdırmağa ehtiyacımız var: Respublikanın hakim dairələri ilə kompromisə gedən hər kəs xalqımıza qarşı soyqırım və başqa cinayətlərin iştirakçısıdır.
“Hələ yüksək tribunalardan dilə gətirilən qardaşlıq, ədalət, mənəviyyat kimi boşboğazlığı demirik. Balkar torpaqlarına göz dikmiş Respublika və ölkə rəhbərliyinin böhtanı və əclaflığı üzündən balkar xalqı təhqir edilib, alçaldılıb və cinayətkarcasına Orta Asiyaya-Qazaxıstana sürgün olunub. Sürgündə balkarların 48 faizi məhv edilib. Çağırış yaşı çatmış bütün balkar kişiləri Böyük Vətən Müharibəsi cəbhələrində vuruşublar. Onlar ata yurdlarını və SSRİ adlı Vətəni qoruyublar.
“Cinayətkar sürgündən sonra Balkariya Kabarda və Gürcüstan arasında bölüşdürülüb. Balkar xalqının başına gələnlərə baxmayaraq biz şərəf və ləyaqətimizi qoruduq, insanlığımızı itirmədik. Əcdadlarımızın qarşısındakı borcumuz öz doğma torpaqlarımızda – Balkariyada ömrümüzü davam etdirməkdir.
“Ona görə də qeyd edilən eybəcərliklər aradan qaldırılmadıqca Kabarda-Balkar Respublikasının 100 illiyinə həsr edilmiş bayram tədbirlərində özünə hörmət edən heç bir balkar iştirak etməyəcək. Bir yerdə ki, ədalət, bərabərlik və qanunçuluq yoxdur, orada dostluq da ola bilməz.
“Biz ekstremist və milliyyətçi deyilik. Biz Rusiyanın adi vətəndaşlarıyıq və ayrıseçkiliyin olmadığı, bütün xalqların bərabər hüquqlara malik olduğu hüquqi dövlətdə yaşamaq istəyirik. Biz normal çalışıb öz tələbatlarımızı ödəmək imkanı istəyirik. Sabaha inamlı idik. Lakin soyqırım və üzərimizdə tətbiq edilən etnosidə daha dözə bilmərik”, – deyə müraciət tamamlanır.
Qeyd edək ki, balkarlar Quzey Qafqazda, hazırda adı Kabarda-Balkariya Respublikası olan və 200 ilə yaxındır Rusiyanın işğalı altında tutulan torpaqlarda yaşayan türk xalqıdır. Ümumi sayları 125 min nəfərdir.
