Son yeniləmə: 21 Dekabr 2021 10:38
Yücel Karauz – Türkiye’nin Azerbaycan Büyükelçiliği Eski Askeri Ataşesi. Özel olarak bayraqdar.info için.
Devletleri ve ülkeleri yöneten siyasi liderler toplumu ya iyi, güzel, mutluluk, başarıya, ya da felakete sürüklerler. Siyasi liderlerin aldıkları kararlar, uyguladıkları yöntemler, ortaya koydu vizyonlar, hedefler ve bu hedeflere ulaşma yolları ile topluma yön verirler. Bu bağlamda Azerbaycan Cumhurbaşkanı ve ordularının Başkomutanı Sayın İlham Aliyev iktidarda olduğu dönemde Azerbaycan’ı aldığı noktadan daha yükseklere taşıyarak bu sürede çağdaş ekonomik gelişmişliğine sağlamış, 28 yıldır uluslararası hukuka rağmen çözülmemiş olan Karabağ sorununu çözmüş, Azerbaycan devletini uluslararası devletler topluluğunda saygın bir yere ulaştırmıştır. Bu makalede Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderlik vasıfları incelenmiş ve liderlik prensipleri örnekleri ile ifade edilmiştir.
Sayın Cumhurbaşkanı 18 yıllık iktidarı döneminde ülkede farklı kültürlere, düşüncelere ve tüm farklılıklara saygı göstererek Azerbaycan toplumunu bir arada bulundurmuş, insanların barış ve huzur içerisinde yaşamasını, devletine ve onu yöneten insanlara, birbirlerine karşı saygı duymasını sağlamıştır. Bu özellikleriyle Sayın Cumhurbaşkanı etik değerleri benimsemiş ve içselleştirmiş, devletin ve milletin amaçlarını, değerlerini, vizyonunu etik bir şekilde somutlaştırarak Dünya liderleri arasında Etik Liderlik anlamında bir örnek olmuştur.
Sayın Cumhurbaşkanı değişen koşullarla beraber sürekli olarak kendini, devletin teşkilatını ve faaliyetlerini yenileyerek Azerbaycan’ın bölgesinde ve dünyada ayakta kalmasını sağlayan ve rekabet edebilme çevresel değişimlerine uyum sağlayabilmesi kapasitesini sürekli geliştirmiştir.
Denilebilir ki dünya siyasi liderleri içerisinde son 20 yılda değişime ve dönüşüme bu kadar süratle ayak uyduran, aldığı kararlarla da ülkesi ve devletini ayakta tutan bir liderlik sergilenmiştir.
Devletini ve halkını ortak vizyona, ortak hedefe, değişimle beraberinde gelen değerlere adapte etmiştir. Sayın Cumhurbaşkanı devleti ve ülkeyi misyon ve vizyonuna uygun davranışlar sergileyerek topluma örnek olmuş ve bu haliyle idealleştirilmiş etki sağlamıştır. Azerbaycan halkına çizdiği gelecek tablosu ile vizyonda ve bu vizyona nasıl ulaşacağını anlatarak ilham verici motivasyon sağlamıştır. Çok genç yaşlardan itibaren başlayan entellektüel birikimi ile topluma örnek olmuş ve entelektüel uyarım sağlamıştır. Çalışma prensibi olarak uygun işe uygun yöneticiler atayarak Bireysel Destek sağlamıştır. Bu özellikleri ile de Dönüşümcü Liderlik alanında sembol olmuştur.
Max Weber karizmayı “doğaüstü, insanüstü” veya en azından istisnai güçleri ve özellikleri sebebiyle bireyi sıradan insanlardan farklı bir yere koyan kişilik özellikleri olarak tanımlamıştır. Bu bakış açısına göre, liderler örnek insanlardır veya mükemmel kişilik özelliklerine sahip oldukları için sıradan insanların lider olması mümkün değildir. Karizmatik liderlik genellikle kaos ve kriz ortamlarında önem kazanır ve karizmatik liderler bu zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Atatürk, Gandhi ve Martin Luther King gibi tarihi şahsiyetler ülkelerinin olumsuz durumlarının ürünü olarak ortaya çıkan karizmatik liderlerdir. Özellikle yeterince organize olamamış toplumlar sıçrama yapabilmek için bir kurtarıcıya, kahramana ihtiyaç duyarlar. Savaş, siyasi istikrarsızlık ve ekonomik kriz gibi kaos ortamlarında toplumların kahramanlara olan gereksinimleri artmaktadır. Karizmatik liderler, toplumda saygı uyandıran, yol gösteren, gelecek için olumlu düşünmeyi özendiren, toplumun önemli nesneleri görmesini kolaylaştıran, insanlara bir misyon kazandıran ve takipçilerini motive edici davranışlarda bulunan liderlerdir. İşte yukarıda bahsedilen özellikler bağlamında Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 21. yüzyılın Karizmatik Liderlerinden biridir.
Sayın Cumhurbaşkanı; yolu görmüş, yolda yürümüş ve yol almıştır. Yolu görmek liderin sezgisini ve düşünce gücünü kullanarak geleceği doğru bir şekilde yorumlayarak takipçilerine ışık tutmasıdır. Yolda yürümek liderin yolu görmesinin yanında bu yolda yürümeyi başarmasıdır. Yol olmak ise liderin vizyonuyla insanları arkasından sürüklemesidir. İşte bu özellikleri ile Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 21 yüzyılın en Vizyoner Liderlerinden biridir.
Sayın Cumhurbaşkanı yönetim döneminde dostların sayısını arttırmış, düşman ve karşı devletlerin veya örgütlerin sayısını azaltmıştır. Bu uygulanan siyaset sayesinde Karabağ savaşı esnasında ve sonrasında uluslararası siyasi sistemden büyük oranda destek almış ve büyük oranda da itiraz edilmemiştir. Bu, uygulanan akıllı siyasi yönetim anlayışı sayesinde olmuştur.
Sayın Cumhurbaşkanı siyasi liderlerinin yanı sıra örnek bir askeri ile liderlik sergilemiştir. Yönetim döneminde milli güç unsurlarından ekonomik gücün büyük bir çoğunluğunu askeri gücünün arttırılması, Ordu’nun silah ve teçhizatının modern bir şekilde yenilenmesi, ordu teşkilatı, eğitim ve öğretim faaliyetleri ve ordunun yaşam koşullarının iyileştirilmesine çaba sarf etmiştir. Askerinin her halinde, her ortamında, yatak hanesinde ve yemek masasında olmuştur. Göreve geldiği esnada dünya orduları sıralamasında 100’lü sıralarda bulunan orduyu bugün dünyanın en güçlü orduları arasında 54. sıraya getirmiştir. Her türlü barış denemesini diplomasi denemesine şans vermesine rağmen Batının çifte standardı ve hukuk tanımazlığı karşısında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri gücü ile toprakların bütünlüğünü sağlayarak – işgaldeki toprakları alarak toprak bütünlüğünü sağlamıştır.
Lider ve komutanlar bulundukları mevki, aldıkları kararlar ile muharebeye etki ederler. En kritik zamanlarda en kritik yerlerde ordusuna moral desteği, emir ve talimatlar vererek 12 Temmuz’dan itibaren başlayan kriz döneminde, 27 Eylül’den itibaren başlayan muharebe devrinde ve 10 Kasım 2020’den günümüze kadar bir başkomutan gibi ordusunu yönetmiştir. Son yüzyılda siyasi liderliğini askeri liderlik nitelikleriyle bütünleştiren ve başarı elde eden örnek bir Askeri Liderdir.
İkinci Karabağ Savaşı’nda en az sayıda askerinin ve halkının zarar görmesi için her türlü tedbiri almış, muharebe devam ederken tekbir sivil hedef ve masum insana zarar vermemiştir. Elde ettiği zaferi diplomatik zaferle taçlandırarak 3 rayonun muharebe edilmeden ele geçirilmesini sağlamıştır. Ermenistan’ın her türlü terörist faaliyetlerine karşılık bir kez olsun savaş hukuku dışına çıkarak hareket etmemiştir. Gerektiğinde Demir yumruğunu kaldırarak düşmanın kafasına vuracak kadar kararlı, dirayetli davranmıştır.
Kriz döneminde sorunu algılamakta ve yürütmekte zorlanan Dışişleri Bakanını görevden alarak büyük bir liderlik örneği vermiştir. Bu davranışı devlet için, millet, bayrak, milli ve manevi değerler için gece gündüz demeden çalışan tüm çalışanlara bir moral kaynağı ve motivasyon sağlamıştır. Bu davranışı Etkili Liderlik anlayışının çok örnek bir yansımasıdır.
Sayın Cumhurbaşkanı muharebenin ateşkesle sonuçlanması sonrası bölgeye yönelik muasırlaşma, askerin etkiden arındırılarak geliştirilmesi ile ilgili çok süratli adımlar atmıştır. Bu adımların bu kadar kısa sürede atılması Vizyoner Liderlik bağlamında Sayın Cumhurbaşkanı’nın bu konuyu derinlemesine bilmesi, çalışması ve uygulaması sonucu olmuştur. Dünyada askeri harekattan sonra bu kadar kısa sürede bölgenin mayın ve diğer askeri etkilerden arındırılması mümkün değildir. Ayrıca muharebeden çıkmış, doğru düzgün altyapısı olmayan bir bölgede 9 ay gibi kısa bir sürede kara yollarının yapılması, havaalanının yapılması, akıllı yerleşim yerlerinin oluşturulması, elverişli toprakların tarıma açılması gerçekleştirilmiştir. Bu anlamda da dünyada başarmıştır. Bu da Sayın Cumhurbaşkanı’nın Vizyoner Liderliğinin sayesinde olmuştur.
Sayın Cumhurbaşkanı kriz döneminde, muharebe döneminde onlarca televizyon, gazete ve görsel medyaya demeçler vererek Azerbaycan’ın haklılığını dünyaya göstermiştir. Bu gösterdiği performansla dünyada örnek bir Lidere Dayalı Kamu Diplomasisini sergilemiştir.
Sayın Cumhurbaşkanı yönetimi döneminde Azerbaycan’ı dünya toplumuna entegre – uluslararası örgütlerde saygın ve sözü dinlenen bir ülke haline getirmiş, uluslararası örgütlere başarılı dönemsel başkanlık yapmış, ülkenin hak davasını tüm dünyaya duyurmuştur.
Sayın Cumhurbaşkanı yönetimi döneminde Türkiye ile olan ilişkilere Umummilli Liderden aldığı mirasın devamı olarak çok özel önem ve dikkat göstermiştir. Ülkeni “Azerbaycan’ın sevinci sevincimizdir, kederi kederimizdir” ve “Biz bir millet, iki devletiz” felsefesini daha da ileriye götürerek “Biz bir millet, bir devletiz” felsefesine dayanan tarihi Şuşa Beyannamesi ile uluslararası ilişkiler bağlamında dünyada örneği olmayan bir seviyeye getirmiştir.
Sayın Cumhurbaşkanı yönetimi döneminde Türk Dünyası’na özel önem vermiş, Nahçıvan Anlaşması ile başlayan Türk Keneşi’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na dönüşmesinde bir Aksakal gibi çok büyük emek ve gayret göstermiştir. Bu yürütmüş olduğu faaliyetler ve elde ettiği başarılar İstanbul zirvesinde en üst seviyede değerlendirilerek en üst nişan verilmiş ve Sayın Cumhurbaşkanı bir kadirşinaslık örneği göstererek bu ödülü Azerbaycan halkı adına aldığını ifade etmiştir.
Sayın Cumhurbaşkanı galip bir devletin Cumhurbaşkanı gibi zaferden hemen sonra bölgenin barış ve istikrarı için 3+3 Platformu gibi uluslararası bir yapılanma önererek kafkaslara barış’ın, istikrarın, huzurun ve ekonomik güçlülüğün gelmesinin önünü açmıştır. Bu, dünya siyasi tarihi açısından örnek bir liderlik anlayış ve uygulamasıdır.
Sayın Cumhurbaşkanı’nın almış olduğu eğitim-öğretimin yanı sıra dört dil bilmesi, uluslararası ilişkilerde uygulamaya dayanan tecrübesi, örnek insani davranışları, halkının derdi ile dertlenen, sevinciyle sevinen insani özellikleri ile Azerbaycan halkına örnek olmuştur.
Sonuç olarak; Tarihin her devrinde elde edilen zaferler ve zaferi kazanan liderler vardır. İkinci Karabağ savaşı Azerbaycan tarihinin ve Türk tarihinin unutulmaz sayfaları arasına girmiş, binlerce yıl geçse de nesilden nesile aktarılacak bir zafer olmuştur. Bu bağlamda İkinci Karabağ Muharebesi Zaferi’nin kazanılması Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliye’in siyasi ve askeri liderliği sayesinde gerçekleşmiştir. Sayın İlham Aliyev Türk tarihinin unutulmaz liderleri arasına adını altın harflerle yazmıştır.
Bu bağlamda Türk Dünyası’na bu zaferi kazandıran, Azerbaycan Devleti’nin toprak bütünlüğünü berpa eden, halkının 28 yıllık bükük boynunu yerden kaldıran, göğsünü gururla gererek, “ben galip Azerbaycan devletinin vatandaşıyım” deme mutluluğunu yaşatan Sayın Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’e 83 milyon Anadolu Türkü’nün bir ferdi olarak minnet, şükran ve saygılarımı arz ederim.
Sayın Cumhurbaşkanım, Azerbaycan halkı, sevdikleriniz ve ailenizle beraber bir ömür boyu sağlık, mutluluk ve başarı dolu bir ömür sürün. Allah sizi Türk Dünyası’na, Azerbaycan’a, sevdiklerinize, ailenize ve bize bağışlasın. Sağlık ve mutlulukla 100 yaşayın. Ad gününüz – 24 Aralık günü dolduracağınız 60. yılınız mübarek.
