Bayraqdar.info – Bu yazımıza qədim atalar sözünü başlıq çıxarmağımız heç də təsadüfi deyil. Məsələ burasındadır ki, bu atalar sözü özündə çox böyük, dərin və qüdrətli məna daşıyır. Qədimlərdə Azərbaycanda, ümumiyyətlə türk dünyasında bəylik bir kişilik, ərdəmlik, qətiyyətlilik, sözübütövlülük kimi simvolizə edilirdi. Yəni, bir bəyin verdiyi söz, atdığı addım xüsusi önəm kəsb edirdi. Əgər bir bəy söz veribsə, o sözün arxasında durardı.
Bəylər sözübütöv olmaqla yanaşı həm də öz ərazisini, mahalını, əhalisini qorumaq üçün nümayiş etdirdikləri qətiyyətlə də fərqlənirdilər. Bir bəy mahalını, mahalındakı sakinləri qorumağı həm də özünün namusunu qorumaq qədər önəmsəyirdi. Bir sözlə, bu titulu daşıyanlar dosta qarşı da, düşmənə qarşı da özlərini əsl bəy kimi, kişi kimi aparırdılar. Bu baxımdan bəyin sözü ən kəskin bıçaqdan da iti olurdu.
Buna görə də ulularımız “Bəy dediyin nədir, bəyənmədiyin nə” kəlamını heç də təsadüfən işlətməyiblər. Yəni, əgər sənin qarşındakı bir bəydirsə onun hansı keyfiyyətlərə malik olduğunu bilməli və ona görə davranmalısan. Əks təqdirdə isə bəyin mərdliyi, sözübütövlüyü ilə yanaşı qəzəbi də qılıncdan iti olurdu.
Qayıdaq dövrümüzə və bu zaman bir şeyi xatırlatmaq yerinə düşər. Bəlli olduğu kimi, müasir Türkiyədə kişilərə bəy deyə müraciət edirlər. Bu günlərdə baş verən bir hadisə isə qardaş ölkədə bu ifadənin sadəcə bir müraciət forması xatirinə işlədilmədiyini ortaya qoydu. Yəni, bəlli oldu ki, bütün türk respublikalarında olduğu kimi qardaş Türkiyədə də 7-dən 77-yə hər kəs bir bəy kimi davranmağı, öz dövlətini qorumaq üçün bir bəy kimi qətiyyətli addım atmağı bacarır.
Daha dəqiq desək, məlum Osman Kavala olayı zamanı bütün dünya qardaş ölkədə Cümhurbaşqanından tutmuş sadə vətəndaşına qədər hər kəsin dövlət, xalq, milli suverenlik məsələsində bir bəy kimi davrandığının şahidi oldu.
10 ölkə səfirinin qalxıb da O.Kavalaya görə Türkiyə dövlətinə meydan oxumaq istəməsi ilə bağlı detallara bir qədər sonra toxunacayıq. Hələlik isə məlumat üçün bildirək ki, casusluqda, dövlət çevrilişinə cəhddə (2016-cı il 15 iyun) ittiham edilən Osman Kavala demək olar, son illərdə Türkiyə dövləti əleyhinə olan bütün olaylarda adı keçən bir şəxsdir. Türkiyə mətbuatının məlumatına görə, “iş adamı” kimi kamuflyaj olan O.Kavala Corc Sorosun Türkiyə təmsilçisi kimi, həmçinin, PPK/PYD və FETÖ terror təşkilatlarına yaxınlığı ilə tanınır. Ümumiyyətlə, Türkiyədə sabitliyin pozulmasına yönələn, mövcud dövlət idarəçiliyinin devrilməsi üçün həyata keçirilən bütün addımlarda bu adamın adı keçir.
Beləliklə, bu qədər “zəngin” bioqrafiyaya malik birisinin qanun qarşısında cavab verməsi prosesinə ABŞ da daxil olmaqla 10 ölkə səfiri tərəfindən müdaxilə edilməsi, özü də bu zaman həmin səfirlərin bütün diplomatik və beynəlxalq qanunları heçə sayması Türkiyənin səbrini daşırdı.
Bildirmək yerinə düşər ki, uzun illər Türkiyənin bağrında qara yara kimi yetişdirdikləri FETÖ terror təşkilatının dövlət çevrilişinə cəhdində adı keçən O.Kavalanın həbsi Qərbin bəlli ölkələrini ciddi şəkildə narahat edib. O qədər narahat edib ki, onlar həyəcandan nə etdiklərinin fərqində belə deyillər. FETÖ dəstəklərini çılpaq şəkildə nümayiş etdirirlər. Hər halda 10 ölkə səfirinin ortaq açıqlama verərək O.Kavalanın azad edilməsi tələbini irəli sürməsi heç bir diplomatik çərçivəyə, ədəb-ərkana sığmır və haqlı olaraq Türkiyə dövlətinə meydan oxumaq cəhdi kimi dəyərləndirildi.
Təbii ki, səfirlərin bu bağışlanmaz səhvi (cənub qonşularımızın dili ilə desək qələti) qardaş ölkə tərəfindən lazımi şəkildə, ən sərt formada cavablandırıldı. Türkiyə Cümhurbaşqanı Recep Tayyip Erdoğan Xarici İşlər Nazirliyinə rütbələri diplomat olsa da, diplomatiya qanunlarını çeynəməyə cəhd göstərən bu 10 səfirin “arzuolunmaz adam”, yəni, “persona non qrata” elan edilməsi göstərişini verdi. Bu göstərişdən sonra isə həmin səfirlər, daha doğrusu onların təmsil etdikləri dövlətlər türk qardaşlarımız demişkən çark etdilər. Onların dünən, oktyabrın 25-də yaydıqları açıqlama nə qədər diplomatik sözlərlə bəzədilsə də, hər kəs bunun “bir səhvdir eləmişik, bizi bağışlayın. Artıq anladıq ki, bu günün Türkiyəsi ötən əsrin 60-70-80-ci illərinin Türkiyəsi deyil” məzmunu kəsb etdiyinin fərqindədir.
Təbii ki, qüdrətli Türkiyə dövləti, onun rəhbəri necə ki, səfirlərin həddini aşmasına bir bəy kimi reaksiya vermişdi, eləcə də onların öz səhvlərini anlamasına da bəy kimi yanaşaraq, günahlarını bağışladı. Ən əsası bütün dünya növbəti dəfə Türkiyənin, türklüyün qüdrətinin, qətiyyətinin şahidi oldu!
