Mircəlal Babayev: Vahid imtahanın keçirilməsi ilə yanaşı fakültə seçimi də mərkəzləşdirilmiş qaydada aparılmalıdır
Bayraqdar.info – Artıq bir müddətdir ki, Türkiyə universitetlərinə qəbul imtahanlarına başlanılıb. Lakin bundan öncəki yazılarımızda da qeyd etdiyimiz kimi COVID-19 infeksiyası bu sahədə də müəyyən problemlər yaradıb. Belə ki, ötən il Türkiyə universitetlərinin bir qismi imtahanlar üçün Azərbaycana nümayəndə göndərməkdən imtina etdi. Bu il isə bu cür universitetlərin böyük bir qisminin ümumiyyətlə Azərbaycanda imtahan keçirmək istəmədiyi bəlli oldu. Bir qismi isə onlayn imtahan kecirilməsinə qərar verdi. Lakin məlumdur ki, gənclərimizin böyük qismi imtahanda iştirak etmək üçün Türkiyəyə gedə bilmir. Həm bu, həm də onlayn imtahanlarda çeşidli problemlərin ortaya çıxması yeni çıxış yolunun axtarılmasını vacib edib.
Yeri gəlmişkən, bayraqdar.info olaraq bu problemdən çıxış yolu kimi irəli sürdüyümüz təklif Türkiyədə və Azərbaycanda ziyalılar tərəfindən müsbət qarşılanıb. Öz növbəsində “Math Academy” hazırlıq kursunun direktoru Mircəlal Babayev də Türkiyə universitetlərinə ümumi mərkəzləşdirilmiş imtahanın keçirilməsi təklifini dəstəkləyib.
İstanbul Yıldız Texnik Universitetinin tətbiqi riyaziyyat fakultəsinin məzunu olan M.Babayev bayraqdar.info-ya açıqlamasında bildirib ki, Türkiyə universitetlərinə qəbul olmaq istəyən azərbaycanlı gənclərin sayı çoxdur: “Bu cür gənclərin bir qismi SAT, bir qismi isə YÖS sistemi ilə imtahan verib tələbə olmaq istəyir. Amma hər iki imtahanla bağlı qəbul prosesində böyük problemlər var. Bunun da səbəbi imtahanların bir mərkəzdən idarə olunmamasındadır”.
Hər universitetin öz istəyinə uyğun imtahan sistemi tətbiq etməsi gənclərimizə problemlər yaradır
M.Babayev bildirib ki, hər universitet öz istəyinə uyğun imtahan sistemi tətbiq edir: “Bu zaman isə imtahan verən gənclərin vaxt, iştirak imkanlarının qətiyyən nəzərə alınmaması xüsusilə qabarıq şəkildə ortaya çıxan problemlərdir. Bu problemlər gənclərimizin Türkiyə unversitetlərində oxumaq arzularının qarşısında bəzən keçilməz sədlər çəkir. Onu da bildirim ki, COVID-19 səbəbilə son iki il ərzində bu istiqamətdəki problemlər daha da artıb. Əksər universitetlər imtahan üçün Azərbaycana nümayəndə göndərməkdən vaz keçib. Bunların bir qismi imtahanların onlayn keçirilməsinə üstünlük versə də, digər bir qismi ümumiyyətlə imtahan vermək istəyən əcnəbi gənclərin, o cümlədən azərbaycanlıların Türkiyəyə getməsini tələb edir. Təbiidir ki, indiki durumda Türkiyəyə getmək əlavə xərclər tələb edir. Bu da biliyi yüksək, lakin maddi imkanı zəif olan gənclərimizin böyük qisminin qardaş ölkədə ali təhsil almaq arzularının reallaşmasına imkan vermir. Buna görə də hesab edirəm ki, Türkiyə universitetlərinə qəbul prosesində 2010-cu ildən öncəki vəziyyətə qayıtmaq vacibdir. Yəni bütün universitetlər üçün vahid, mərkəzləşdirilmiş imtahan keçirilərsə bu, gənclərimiz üçün həm əlavə vaxt, həm də maliyyə itkisinin qarşısını alar. Mümkündür ki, bu mərkəzləşdirilmiş imtahan bir yox, yay boyu iki, yaxud üç dəfə keçirilsin”.
M.Babayev deyib ki, bu imtahanları ixtisaslar baxımından da mərkəzləşdirmək olar: “Məsələn, bir imtahan tibb, yaxud texniki ixtisası seçənlər üçün, biri isə humanitar ixtisasları seçənlər üçün keçirilə bilər. Yaxud ALES formasında imtahan keçirilə bilər. Yəni başqa variantlar da mümkündür. Əsas odur ki, bu istiqamətdə addımın atılması vacibdir”.
Hazırda fakültə seçimi ilə bağlı da xaotik durum var
Müsahibimiz deyir ki, vahid imtahanın keçirilməsi ilə yanaşı fakültə seçimi də mərkəzləşdirilmiş qaydada aparılmalıdır: “Hazırda bu sahədə çox xaotik durum var. Məsələn, uşaqlar İstanbul Universitetinə imtahana girir və 100 bal toplayır. Həmin 100 balla o uşaqlar bir çox universitetə müraciət göndərirlər. Nəticədə isə yalnız onlardan birini seçirlər. Digərləri isə boş qalır. Hansı ki, həmin yerlərə digər, məsələn 85-95 bal toplayanlar qəbul ola bilərdilər. Təbii ki, digər problemlər də var. Məsələn, bir gənc ali məktəbə qəbul olur, hətta qeydiyyatdan da keçir. Amma hazırlaşdığı kurslarda digər universitetlərə göndərərək onun balından istifadə edirlər. Yəni uşaq formal olaraq digər universitetlərə də qəbul olur. Amma getmir. Sadəcə olaraq o hazırlıq kursu öz reklamını edir ki, mənim hazırlaşdırdığm uşaq, örnək üçün, beş universitet qazanıb. Amma son nəticədə yenə də ümumilikdə uduzan biz oluruq. Çünki o yerlərə digər uşaqlar sənəd göndərib oxuya bilərlər. Məhz bunları nəzərə alaraq təklif edirəm ki, fakültə seçimi də mərkəzləşdirilmiş qaydada olsun. Məsələn, həkim olmaq istəyən gənc 15 universitet seçməlidir. İmtahandan topladığı bala uyğun olaraq həmin universitetlərdən birinə yerləşdirilməlidir. Digər yerlərə isə başqa uşaq yerləşdirilməlidir”.
